Trong những năm gần đây, chất lượng nguồn nước sinh hoạt tại nhiều địa phương đang ở mức báo động. Nước giếng khoan, nước máy hay thậm chí nước cấp từ các nhà máy vẫn có thể chứa sắt, mangan, asen, amoni, clo dư thừa, thậm chí là vi khuẩn gây hại. Để đảm bảo sức khỏe cho cả gia đình, nhiều hộ gia đình đã lựa chọn lắp đặt hệ thống lọc tổng sinh hoạt – một giải pháp xử lý nước toàn diện, cung cấp nước sạch cho toàn bộ nhu cầu ăn uống, tắm giặt và sinh hoạt.
Vậy hệ thống lọc tổng sinh hoạt hoạt động dựa trên nguyên lý nào? Tại sao nó có thể loại bỏ hầu hết các tạp chất trong nước? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết.
1. Hệ thống lọc tổng sinh hoạt là gì?
Khái niệm: Đây là một hệ thống xử lý nước đặt tại đầu nguồn, thường được lắp ngay sau bể chứa hoặc sau đồng hồ nước. Nước sau khi qua hệ thống lọc tổng sẽ được phân phối đến toàn bộ vòi, bồn tắm, máy giặt, bếp, và các thiết bị gia đình.
Chức năng chính:
- Loại bỏ cặn bẩn, bùn đất, rong rêu.
- Xử lý sắt, mangan, amoni, H₂S.
- Giảm clo dư, chất hữu cơ, mùi khó chịu.
- Cải thiện độ trong và chất lượng nước.
Ứng dụng: Hệ thống này phù hợp cho hộ gia đình, biệt thự, tòa nhà, khách sạn, nhà hàng.
2. Nguyên lý vận hành tổng quan
Hệ thống lọc tổng sinh hoạt thường hoạt động theo cơ chế lọc nhiều tầng, kết hợp cơ học – hóa học – sinh học – hấp phụ để xử lý tạp chất. Các bước cơ bản:
1. Tiền xử lý: Loại bỏ rác, cặn lớn bằng lưới lọc hoặc cột lọc thô.
2. Oxi hóa: Dùng sục khí hoặc chất oxy hóa (Cl, KMnO₄) để chuyển sắt, mangan từ dạng hòa tan sang kết tủa.
3. Lọc cơ học: Nước đi qua các lớp vật liệu như cát thạch anh, cát mangan, ODM-2F, Filox… giữ lại cặn.
4. Hấp phụ: Than hoạt tính loại bỏ mùi, màu, clo, hợp chất hữu cơ.
5. Làm mềm hoặc trung hòa pH (nếu cần): Sử dụng hạt nhựa trao đổi ion, đá nâng pH.
6. Khử trùng: Bằng đèn UV hoặc ClO₂, đảm bảo nước an toàn cho sinh hoạt.
3. Các giai đoạn chi tiết trong hệ thống lọc
3.1. Giai đoạn tiền lọc
Thiết bị sử dụng: Lưới lọc, bông lọc PP 5 micron, cột lọc thô.
Chức năng: Giữ lại rác, đất cát, rong rêu, sỏi vụn.
Ý nghĩa: Giúp bảo vệ các tầng lọc phía sau, kéo dài tuổi thọ vật liệu.
3.2. Giai đoạn oxi hóa
Nguyên lý: Oxi hòa tan hoặc hóa chất oxi hóa sẽ biến Fe²⁺ thành Fe³⁺, Mn²⁺ thành MnO₂ dạng kết tủa rắn.
Phương pháp:
Sục khí: Dùng tháp oxy, giàn mưa, venturi.
Châm hóa chất: Clo, KMnO₄, O₃.
Kết quả: Nước chuyển từ trong suốt thành đục nhẹ do có kết tủa Fe, Mn.
3.3. Giai đoạn lọc cơ học bằng vật liệu
Vật liệu thường dùng:
Cát thạch anh: Giữ cặn, huyền phù.
Cát mangan/ODM-2F: Oxi hóa và loại bỏ Fe, Mn.
Filox/Birm: Xử lý Fe, Mn, H₂S hiệu quả cao.
Nguyên lý: Khi nước chảy qua lớp vật liệu, cặn bẩn và kết tủa kim loại bị giữ lại.
3.4. Giai đoạn hấp phụ
Than hoạt tính gáo dừa: Loại bỏ clo dư, mùi, màu, chất hữu cơ.
Ưu điểm: Hấp phụ mạnh, cải thiện hương vị nước, an toàn.
3.5. Giai đoạn xử lý đặc biệt
Hạt nhựa cation: Làm mềm nước, loại bỏ Ca²⁺, Mg²⁺ (chống cặn bám).
Đá nâng pH (CaCO₃, MgO): Trung hòa nước axit, bảo vệ đường ống.
3.6. Giai đoạn khử trùng
Đèn UV: Tiêu diệt vi khuẩn, vi sinh vật mà không cần hóa chất.
Clo/ClO₂: Dùng cho công suất lớn, đảm bảo an toàn lưu trữ.
4. Ví dụ nguyên lý hoạt động thực tế
Một hệ thống lọc tổng cho gia đình có thể vận hành như sau:
Bước 1: Nước giếng khoan được bơm lên bể chứa → sục khí qua giàn mưa.
Bước 2: Nước chảy xuống cột lọc 1 (cát thạch anh, ODM-2F) → loại bỏ Fe, Mn.
Bước 3: Chảy tiếp qua cột lọc 2 (than hoạt tính) → khử mùi, clo.
Bước 4: Qua cột lọc 3 (hạt cation/đá nâng pH) → cân bằng chất lượng.
Bước 5: Nước cuối cùng đi qua đèn UV → phân phối ra toàn bộ nhà.
5. Ưu điểm của hệ thống lọc tổng sinh hoạt
Cung cấp nước sạch toàn diện cho tất cả nhu cầu sinh hoạt.
Ngăn ngừa tình trạng ố vàng, đóng cặn ở thiết bị.
Bảo vệ sức khỏe, tránh nguy cơ bệnh từ kim loại nặng và vi khuẩn.
Tuổi thọ hệ thống cao (5–10 năm) nếu bảo dưỡng đúng cách.
6. Hạn chế và lưu ý
Chi phí đầu tư ban đầu khá cao.
Cần diện tích lắp đặt (thường ngoài trời hoặc sân thượng).
Yêu cầu rửa ngược định kỳ để tránh tắc nghẽn.
Chất lượng nước sau lọc phụ thuộc vào chất lượng vật liệu và thiết kế hệ thống.
7. Lời khuyên khi lắp đặt
Khảo sát nguồn nước trước: Làm xét nghiệm để biết chính xác thành phần.
Chọn vật liệu uy tín: Nên dùng cát mangan, ODM-2F, than hoạt tính gáo dừa chuẩn.
Thiết kế phù hợp nhu cầu: Gia đình 4–6 người nên dùng hệ lọc 2–3 cột composite đường kính 1054.
Bảo dưỡng định kỳ: Rửa ngược mỗi tuần, thay vật liệu 2–3 năm/lần.
Bài viết liên quan
Thực trạng, Nguyên nhân, Cách nhận biết và Xử lý Nước nhiễm Amoni
21/11/2025Cation amoni có nhiều tên gọi như azani hoặc amôn, amon, một ion đa năng tích ...
Nước cứng là gì? 5 cách làm mềm nước cứng hiệu quả
21/11/2025Nước cứng là loại nước có hàm lượng cao khoáng chất, chủ yếu là Canxi và ...
Than hoạt tính - Giải pháp tối ưu trong xử lý nước và khí
24/11/2025Than hoạt tính được biết đến với công dụng làm sạch nguồn nước - khử ...
